İlaçların Genetik Profillere Göre Kişiselleştirilmesi
Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı ve Moleküler Biyoloji Yüksek Lisans Programı Başkanı Prof. Dr. Muhsin Konuk, kişiye özel tedavi ve farmakogenetik alanındaki gelişmeleri değerlendirdi. Prof. Konuk, “Aldığımız ilaçların büyük çoğunluğu doğrudan etkili olmuyor. Özellikle karaciğerdeki Sitokrom P450 gen ailesi, ilaçların aktif hale gelmesinde kritik rol oynar ve bu proteinlerin çalışma hızları kişiden kişiye değişir” dedi.
Genetik Profiller ve Tedavi Başarısı
Prof. Dr. Konuk, “Genetik profillere bakılarak uygulanan tedavilerin başarı oranı yüzde 99,5’e ulaşabilir” diyerek, aynı ilacın farklı genetik yapıya sahip kişilerde farklı sonuçlar doğurduğuna dikkat çekti. “Enzimlerin hızına göre doz ayarlaması yapılmazsa, ilaç etkisiz kalabilir veya yan etki riski artar,” ifadelerini kullandı.
Sağlık Maliyetlerini Azaltma Potansiyeli
Bireylerin genetik testlerle taranmasının, önemli ölçüde maliyet tasarrufu sağlayacağını anlatan Konuk, “Şu anki uygulamalarla hastalara aynı ilacın verildiği yüzde 20 başarı oranı, genetik profiller dikkate alınarak yüzde 99,5’e çıkabilir. Bu da devletin sağlık harcamalarının yaklaşık %80’ini koruyabilir” diye ekledi.
Kişiye Özel Tıp ve Eğitimde Değişim Gerekliliği
Farmakogenetik testlerin doğruluk oranlarının yüksek olduğunu vurgulayan Prof. Konuk, “Bu testler, tamamen hastanın onamıyla yapılır ve etik sorun teşkil etmez. Bu uygulamalarla tedavi etkinliği artarken, maliyetler düşer” şeklinde konuştu. Ayrıca, tıp eğitiminde bu yeni yaklaşımların öğretilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Üsküdar Üniversitesi’nin Farmakogenetik Çalışmaları
Türkiye’nin ilk uygulamalı farmakogenetik laboratuvarı, Üsküdar Üniversitesi’nde kuruldu ve aktif olarak analizler gerçekleştiriliyor. Prof. Konuk, “Nöropsikiyatrik hastalıklar ve genetik araştırmalar üzerine birçok yüksek lisans tezi tamamlandı. Ancak, kurum içi farkındalık ve uygulama alanında halen dirençler mevcut” dedi.
Nadir Hastalıklar ve SMA Tedavisi
Prof. Konuk, SMA hastalığı için geliştirdikleri ilacın Ar-Ge sürecini tamamladıklarını ve üretime geçtiklerini belirtti. “Maliyetleri bugünkü fiyatın 15’te birine indirerek, hastalara daha uygun hale getireceğiz. Bu, hem hastalar hem de sağlık sistemi için büyük avantaj sağlıyor” ifadelerini kullandı.
Devlet ve Bilim İnsanlarının Rolü
Yıllık sağlık harcamalarında israf edilen paralara dikkat çeken Konuk, “Devlet, bu alana özel bütçe ayırırsa, sağlıkta önemli bir tasarruf ve verimlilik sağlanabilir. Bir insanın genetik diziliminin analizi sadece 200-1000 dolar arasında değişiyor ve maliyetler önümüzdeki yıllarda daha da düşecektir” açıklamasında bulundu.
Yapay Zeka ve Yeni İlaç Keşifleri
Yapay zekanın tedavi süreçlerini dönüştürme potansiyeline değinen Prof. Konuk, “Üsküdar Üniversitesi’nde kurduğumuz in silico laboratuvarı, yapay zekâ destekli ilaç keşifleri yapıyor. Bu sayede, doğada mevcut olan ve hastalıkların çözümüne katkı sağlayabilecek yeni moleküller ortaya çıkarılabilir” dedi.
Sağlık alanında yeni hibrit alanların oluştuğunu ve bu alanlara öğrenci ve araştırmacıların ilgisinin artmakta olduğunu belirten Konuk, “2 ml kan örneğiyle bireylerin genetik yatkınlık profili belirlenebilir ve bu sayede ilaç harcamaları önemli ölçüde azaltılabilir” diye ekledi.
Bu içerik yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Bir hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen iletişime geçin.
