Bir dizi bilim insanının uyarısı
İnsalık için potansiyel tehdit oluşturabilecek “ayna hücreler” geliştirme çalışmalarının durdurulması kararı alındı. Dünyanın önde gelen sentetik biyologları, moleküler yapısı doğal formların tam tersi olan bu organizmaların riskine dikkat çekti.
Risk raporu ve gelecek öngörüleri
Aralık 2024’te Science dergisinde yayımlanan 300 sayfalık bir risk raporuna göre, ayna hücrelerin 10 ila 30 yıl içinde üretilebilmesi mümkün görünüyor. Kontrolsüz yayılmaları halinde ekosistemler ve insan sağlığı üzerinde geri dönülemez etkiler yaratabilir.
Proje iptali ve gerekçe
Minnesota Üniversitesi’nden Kate Adamala önderliğindeki ekip, 2019’da Ulusal Bilim Vakfı’ndan aldığı 4 milyon dolarlık fonla yürüttükleri ayna hücre araştırmasını sonlandırdı. Başlangıçta hedefler arasında süper bakterilerle mücadele de vardı; ancak risklerin büyüklüğü nedeniyle proje durduruldu. Adamala, kararın gerekçesini, “Sorular sorulmaya başlandığında cevap verebileceğimizi düşündük. Sonra fark ettik ki cevap yoktu” şeklinde açıkladı.
Bağışıklık sistemi güvenliği
Bilim insanları, ayna hücrelerin mevcut ilaçlara direnç gösterebileceğini ve doğal dengenin bozulmasına neden olabileceğini belirtiyor. Stanford Üniversitesi mikrobiyoloğu David Relman, tehlikenin boyutunu “Ayna bakteriler bağışıklık sistemi tarafından tamamen görünmez olabilir ve kontrolsüz şekilde çoğalabilir” sözleriyle özetledi.
Uzlaşma ve itirazlar
2025 başında yaklaşık 100 bilim insanı, güvenli olduğu kanıtlanana kadar ayna yaşamının üretilmemesi gerektiğine dair bir bildiriye imza attı. Ancak bazı uzmanlar, tıbbi amaçlı “ayna moleküller” ile kendi kendini çoğaltan “ayna hücrelerin” karıştırılmaması gerektiğini savundu. Utah Üniversitesi’nden biyokimyacı Michael Kay, “Ayna moleküller kendi kendini çoğaltamaz ve risk oluşturmaz. Ancak tartışmalar yüzünden tıbbi ilerlemelerin yavaşlamasından endişeliyim” dedi. Relman ise sürecin kontrollü tutulması gerektiğini vurgulayarak, “Bu sefer, başımıza gelmeden önce durdurma şansımız var” ifadesini kullandı.
Bu içerik yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş veya çevrilmiştir. Bir hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen iletişime geçin.
Bu içerik yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuştur. Bir hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen iletişime geçin.
Yorumlar kapalı.